АККҮЗ М�?КТ�?БЕ

"Ачык дәрес" (ноябрь 2010) газетасында физика-математика укытучысы Альбина Кә�?би кызы Ямалованың "Натураль саннарны ку�?у һәм алу" темасына дәрес э�?кәртмәсе бастырылды.

сакларга

“Сөмбел” сүзе борынгы �?умерларга барып тота�?а һәм “сары ба�?ак” дигән мәгънәгә туры килә. Заманалар, чорлар а�?а сакланып калып “Сөмбел” “сөнбел- сөнбеләгә”, бүгенге “Сөмбелә”гә әйләнгән. Зодиак календарендә 23 августтан 23 сентябрьгә кадәр вакытны, сигезенче айны “Сөнбелә” дип тә атаганнар. Гарәпләр йолдыз кебек янып торган кызгылт – сары һәм сап- сары төстәге лалә (тюльпан) чәчәген дә һәм күпсанлы вак чәчәкләре ба�?акка ох�?аулы тәлгә�?кә берлә�?еп торучы үсемлекне дә (гиацинт) “сөнбел” дип йөртәләр. Ба�?ак – ул үрчем- уңы�? белән бәйләнгән, димәк биредә хатын- кыз ба�?лангычы бар дигән сүз. Татарларда Юлиан календаренә кадәр зодиак календарь кулланылган һәм сигезенче ай “Сөмбелә” дип йөртелгән. Бу күрене�? безнең мәкальләрдә ях�?ы сакланган: “Сөмбелә туса, су суыныр”, “Сөмбеләдә өелеп килер”, “Сөмбеләдә урып ал, ары�?ыңны чәчеп кал”. Нәүрүз бәйрәме язның ба�?ы булса, Сөмбелә көзне түгәрәкләү ае, чөнки бу вакытта урып- җыю э�?ләре һәм уҗымга  сөрү төгәлләнә, а�?лык сугылып келәт - амбарларга тутырылган. “Сөмбелә” табыны камыр а�?ларына бай була, муллык билгесе булган бавырсак пе�?ерелгән. “Сөмбелә” гомер- гомергә уңы�? бәйрәме булган. Сөмбелә  - ул көн белән төн тигезлә�?кән чакта үткәрелә торган бәйрәм. Шу�?ы уңайдан бүген безнең мәктәбебездә дә "Сөмбеләне кем белә" дигән исем астында бәйрәм тантанасы ое�?тырылды. Бәйрәмдә барлык класс укучылары да килгән кунакларга үзләренең "Сөмбелә"ләрен тәкъдим иттеләр. Бу кызлар үзләрен  �?игырь, җыр, бию һәм ба�?ка �?ундый өлкәләрдә булган сәләтләрен күрсәттеләр. Бәйге концерт номерлары белән үрелеп барды. Соңыннан һәр класс мул өстәл артына җыйналып чәй эчтеләр. Кичә дискотека белән төгәлләнде. Укучыларның рәсемнәреннән күргәзмә ое�?тырылды. Рәсемнәрне "Укучылар иҗаты" бүлегенә кереп яки сылтамага чиртеп карый аласыз. "Сөмбелә" бәйрәмен физика-математика укытучысы Ямалова Альбина Кә�?би кызы ое�?тырды һәм алып барды. Бәйрәмнән күрене�?ләрне әлеге сылтамага чиртеп карый аласыз.